Οι βαλβίδες ελέγχου λειτουργούν με ρέον υγρό (όπως το νερό), για να αντισταθμίσουν τη διαταραχή φορτίου και να διατηρήσουν τη ρυθμιζόμενη μεταβλητή της διαδικασίας όσο το δυνατόν πιο κοντά στο επιθυμητό σημείο ρύθμισης.
Η βαλβίδα ελέγχου χρησιμοποιείται για να ελέγχει το ρέον υγρό, με το να μεταβάλλει το μέγεθος της διόδου ροής. Αυτό επιτρέπει στη βαλβίδα να ρυθμίζει αυτόματα την παροχή και τον επακόλουθο έλεγχο της πίεσης και της στάθμης του υγρού.
Το άνοιγμα ή το κλείσιμο της βαλβίδας ελέγχου γίνεται από ελεγκτή (μηχανικό ή ηλεκτρικό) σε οποιαδήποτε κατεύθυνση μεταξύ του πλήρους κλεισίματος ή του πλήρους ανοίγματος.